System parlamentarno - gabinetowy zakłada, że rząd ma mieć poparcie większości parlamentarnej.

Instrumenty:

• przyjęcie konstruktywne votum nieufności - może być wyrażone przez Sejm, w przypadku rządu jest to votum o charakterze konstruktywnym. Z wnioskiem o udzielnie votum może wystąpić 46 posłów (1/10 Sejmu), podawane jest w związku z wnioskiem stanowisko nowego Prezesa RM, jednocześnie następuje nowa adaptacja Prezesa RM,

• mechanizm powoływania RM - parlament i prezydent biorą aktywnie udział w kreacji rządu.

Trzy procedury: jedna podstawowa i dwie rezerwowe - jeżeli podstawowa nie da rezultatu, przystępuje się do rezerwowej, a jak pierwsza rezerwowa nie da rezultatu przystępuje się do drugiej rezerwowej.

Pozycja Prezesa RM jest mocna. Silny szef rządu jest to osoba, która prowadzi obrady, posiedzenia, a w Polsce prezes jest osobą kluczową i najważniejszą, jego rola jest dominująca.

Parlament - pozycja ustrojowa - tworzą go dwa organy: Sejm i Senat, każdy posiada status organu władzy publicznej, status organu państwowego wykonującego swoje uprawnienia bezpośrednio w imieniu narodu. Oba organy mają charakter przedstawicielski. Mają legitymację najpełniej demokratyczną, gdyż ich członkowie (posłowie i senatorowie) otrzymują mandaty w drodze wyborczej. Art 104 - członkowie są przedstawicielami narodu, zgodnie z konstytucją, w świetle art 4 i 104 sprawują swoją władzę bezpośrednio lub przez swoich przedstawicieli, zaś za przedstawicieli narodu uznani są bezpośrednio tylko posłowie i senatorowie. Status reprezentantów narodu przyznany jest przez konstytucję członkom narodu (posłom i senatorom). Wybieranych jest 460 posłów i 100 senatorów.

Miejsce parlamentu w systemie organów państwowych i wzajemne relacje między Sejmem i Senatem - Konstytucja zakłada przewagę Sejmu i Senatu nad innymi organami państwowymi.

Preponderancje - uprzywilejowanie parlamentu w systemie władzy państwowej.

Dwa podstawowe modele relacji pomiędzy izbami parlamentu:

• • zakłada równorzędność pozycji obu izb tzw. dwuizbowość egalitarna. Znaczy to, iż każdy akt przyjęty przez parlament (ustawy) jest wyrazem woli całego parlamentu, czyli żadna z izb parlamentu nie może zarzucić swojej woli drugiej. Ustawa będzie uchwalona w takim modelu w drodze zgodnych uchwał dwóch izb,

  • model zakładający nie równorzędną pozycję izby tzw. dwuizbowość niepełna, nieegalitarna, ułomna. Jedna z izb ma pozycję uprzywilejowaną, dominującą. Wyrazem tego może być np. udzielnie tylko jej pewnych wyłącznych kompetencji i wyeliminowanie w tych sprawach z działu drugiej izby lub przyznanie jej możliwości podjęcia ostatecznej decyzji w razie różnicy stanowisk, odnosi się to do procesu uchwalania ustaw, wola jednej izby jest rozstrzygająca.

Pierwszy model występuje w Stanach Zjednoczonych Ameryki Południowej. Zwykle mamy do czynienia z drugim modelem.

Izbą dominującą jest Sejm, wynika to z zakresu kompetencji obu organów, jak również z relacji między organami w zakresie wspólnej kompetencji (władza ustawodawcza).

Senat pełni rolę tzw. izby refleksji, jego głównym zadaniem jest polepszenie jakości ustawodawstwa, nie rozstrzyga w sprawach ustaw, jedynie wypowiada swoją wolę.

Układ między dwoma izbami wynika z funkcji Sejmu i Senatu. Sejm dominuje poza pewnymi wyjątkami:

• równorzędność Sejmu i Senatu,

• wyrażenie przez parlament zgody na ratyfikację przez prezydenta umowy międzynarodowej przekazującej organizacji lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach - art 90 konstytucji,

• powoływanie niektórych organów państwowych powoływanych przez Sejm na zgodę Senatu , Senat wypowiada się w sprawie osoby, która uzyskała poparcie. Organy: RPO, RPDz, Prezes IPN, Główny Inspektor Danych Osobowych, Prezes Izby Kontroli - są to wyjątki.