Zasady ustroju politycznego państwa - cz.II
Słowo konstytucja pochodzi od łacińskiego słowa constituare – porządkować, ustanawiać, tworzyć.
Przez konstytucję rozumie się tzw. reżim polityczny, jest to pojęcie przypisane reżimowi publicznemu.
Konstytucja w odniesieniu do aktu normatywnego:
-
pojęcie w znaczeniu formalnym (związane ze sferą prawa) – jest to szczególny akt prawny o charakterze normatywnym nazywany ustawą zasadniczą,
-
pojęcie w znaczeniu materialnym jest to ogół norm prawnych okr.y ustrój państwowy ze względu na formę i moc prawną.
Ustrój państwowy jest połączeniem ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego.
Trzy cechy odróżniające konstytucję od ustaw zwykłych:
-
szczególna treść – określa ustrój państwa w sposób całościowy,
-
szczególna forma – konstytucja wyraża się w szczególnym trybie uchwalania i dokonywania w niej zmian częściowych, w historii nie wszystkie konstytucje były uchwalane, były zmieniane w drodze głosowania,
-
szczególna moc prawna – posiada najwyższą moc prawną tzn., iż jest na szczycie hierarchii prawa.
Niektórzy ustawodawcy aktu nie nazywają konstytucji. Np. RFN nazywa ustawą zasadniczą. W XIX w. nazwano kartami konstytucji.
Konstytucja w znaczeniu formalnym jt ustawa zasadnicza w państwie okr.a podstawy ustroju państwowego (szczególna treść), różniące się od ustaw zwykłych najwyższą mocą prawną oraz szczególnym trybem uchwalania i dokonywania zmian, są tu zawarte trzy cechy.
Jest to zawsze tzw. konstytucja pisana, istnieje ona w sposób powszechny na świecie.
Konstytucja w rozumieniu współczesnym na świecie – przykłady:
-
k Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej z 1789r.,
-
k 3 maja polska z 1791r.,
-
k belgijska z 1831r.
Konstytucja złożona – składa się z kilku aktów np. konstytucja szwedzka składa się z 4 aktów:
-
akt o formie rządu,
-
akt o sukcesji tronu,
-
akt o wolności druku,
- akt o eksploracji (o parlamencie).