Funkcje parlamentu:

I ustrojodawcza - polega na określeniu ustroju państwa, odbywa się to w formie uchwalenia k i dokonywania w niej zmian, w ramach tej funkcji istnieje równorzędność między Sejmem i Senatem.

II ustawodawcza - polega na uchwaleniu prawa w formie ustaw. Jest to klasyczna funkcja parlamentu, istnieje tzw. ustawodawstwo delegowane. Nosi formę dekretów, czy rozporządzeń z mocą ustawy, te akty w tym wypadku są ustanowione przez władzę wykonawczą, przez rząd lub głowę państwa. Odbywa się to w oparciu o zgodę parlamentu lub w oparciu o normy konstytucyjne, które w ograniczonym zakresie takie uprawnienia przyznają organom władzy wykonawczej, takie akty podlegają zwykle kontroli parlamentu. Ustawy są uchwalone w oparciu o szczególną procedurę związaną trybem lub postępowaniem ustawodawczym, podstawowe zasady są określane w k, rozwija je regulamin Sejmu, jest to uchwała Sejmu RP z 30.07.1992r.

III współuczestniczenia w określeniu polityki państwa tzw budżetowa - RM nie jest organem podległym Sejmowi. Politykę państwa zgodnie z k prowadzi rząd (RM). Sejm uczestniczy głównie poprzez uchwalanie polityki państwa.

IV kreacyjna - przejawia się w powoływaniu przez Sejm innych organów państwowych w sensie personalnym (osobowym).

V kontrolna - jest to jedna z klastycznych funkcji obok ustawodawczej. Odnosi się do działania rządu. Parlament jest kontrolerem rządu i całą administracją rządową (art 97 ust 2 k). Konstytucja wogóle nie przewiduje kontroli rządu przez Sejm, pełni on tę funkcję jedynie w wąskim zakresie.

Funkcja legitymizująca - nadanie prawnego tytułu do sprawowania władzy:

• prawnej - charakter:

  • pierwotny - wybierani byli przedstawiciele i całe organizacje przedstawicielskie (członkowie i izba parlamentu),

  • wtórny - upełnomocnienie przez obywateli wybranych organów przedstawicielskich do legitymowania innych organów władzy publicznej w wyborach parlamentarnych.

• Politycznej.

   

Rząd - w jego skład wchodzi:

• sejm,

• senat,

• prezydent.

Mandat - jest to pełnomocnictwo udzielone w drodze wyborczej do sprawowania funkcji przedstawicielskiej.

Mandat reprezentanta - wybrani przedstawiciele otrzymują taki mandat w drodze wyboru mandatu.

Konstrukcja prawna mandatu:

• imperatywny - związany, zależny, przedstawiciel reprezentuje swoich wyborców wyrażeniem ich woli interesu:

  • ścisła więź z wyborcami,

  • zdawanie sprawy wyborcom ze swojej działalności, jak i z działalności organów przedstawicielskich,

  • odpowiedzialność przedstawiciela przed wyborcami, łącznie z możliwością zastosowania najwyższej sankcji w postaci odwołania przez wyborców w czasie kadencji, jeżeli uznają, że stracił ich zaufanie.

• wolny - przedstawicielski.

Mandat wolny - reprezentant nie jest przedstawicielem grupy wyborczej danego narodu:

1. ma się kierować własnym sumieniem,

2. ma być osobą niezależną,

3. ustala, co jest dobrem ogólnonarodowym,

4. odrzucona zasada prawnie wiąże z wyborcami,

5. wyborcy nie mogą odwoływać innych przedstawicieli przed upływem kadencji,

6. odpowiedzialność wyborcza,

7. nie ma tu identyfikacji podmiotu wybierającego lub reprezentowanego,

8. jest tu fikcja reprezentowania, istotą jest to, że naród nie posiada konkretnej woli, wolę tą formułują przedstawiciele, jest ona przepisywana narodowi, istnieje jedna wola - wola reprezentantów, która jest wolą narodu,

9. w istocie naród realnie istnieje tylko w momencie przekazywania władzy przedstawiciela, czyli wówczas, gdy ich wybiera,

10. jest powszechnie przyjmowana w państwie demokratycznym - art. 104 ust 1, posłowie są przedstawicielami narodu, ,

11. ustawa z 20 maja 1996r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora:

    • art. 1 ust 1 - posłowie i senatorowie wykonują swój mandat kierując się dobrem narodu,

    • art. 2 - poseł senator ma obowiązek informowania wyborców o swojej pracy i działalności organu do którego zostali wybrani,

    • art. 22 - stwierdza się, że posłowie i senatorowie przyjmują opinie, postulaty, wnioski wyborców oraz ich organizacji i biorą je pod uwagę swej działalności parlamentarnej.

Główną cechą mandatu wolnego jest to, że pełnomocnictwo jest przyznawane na określony z góry czas. Kadencja trwa od 4 do 5 lat (średnia kadencja parlamentu Izbowego i izby I parlamentu II izbowego wynosi 4 lata). Kadencja 5-letnia - 52%, zaś 4-letnia 40%.