Podstawą protestu wyborców jest zarzut popełnienia przestępstwa przeciwko wyborom albo naruszenie przez państwa wyborczych przepisów ordynacji dotyczących wyników głosowania i wyborów, wówczas taki protest może wnieść każdy wyborca.

Przesłanką wznowienia protestu jest: dopuszczenie się przestępstwa przeciwko wyborom lub naruszenie przepisów ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów.

Weryfikacja po rozpatrzeniu protestów wyborczych: mogą być wznoszone przeciwko ważności całych wyborów w okręgu lub wyborowi posła lub senatora.

Protest przeciwko ważności wyborów, ale w okręgu wyborczym lub przeciwko wyborowi posła lub senatora może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania na obszarze danego okręgu wyborczego.

Prawo do wniesienia protestu przysługuje również przewodniczącemu właściwej komisji wyborczej i pełnomocnikowi komitetu wyborczego.

Protesty mogą być wnoszone w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników przez PKW (Państwową Komisję Wyborczą).

Wygaśnięcie mandatu przed upływem kadencji:

• utrata prawa wybieralności,

• pozbawienie mandatu prawomocnym orzeczeniem TS,

• zrzeczenie się mandatu,

• śmierć,

• zajmowanie w dniu wyborów stanowiska lub funkcji, których stosownie do przepisów konstytucji RP albo ustaw nie można łączyć z mandatem posła i senatora,

• powołanie w toku kadencji na stanowisko lub powierzenie funkcji, których stosownie do przepisów konstytucji RP i ustaw nie można łączyć ze sprawowaniem mandatu posła i senatora,

• wybór w toku kadencji do PE,

• mandat posła i senatora wygasa z chwilą powołania ich na stanowisko lub funkcję:

  • radnego rady gminy, powiatu i sejmiku województwa,

  • w zarządzie powiatu, województwa lub w zarządzie związku komunalnego,

  • wójta lub burmistrza, prezydenta miasta,

  • złożonego niezgodnie z prawdą oświadczenia lustracyjnego,

  • odmowa złożenia ślubowania.