Zasady ustroju politycznego państwa - cz.II
Konstytucje małe charakteryzują się tym, iż są to akty konstytucyjnee o charakterze tymczasowym, doraźnym (mają wypełniać czas, gdy nie ma konstytucji pełnej). Są one w szczególnych okresach historycznych np. gdy powstaje nowe państwo, gdy w państwie dokonywana jest zmiana ustroju – transformacja ustrojowa (przejście z jednego systemu ustrojowego do drugiego).
Każda mała konstytucja dotyczy organizacji, kompetencji najwyższych organów państwowych – jest to główna treść małych konstytucji.
Funkcje małych konstytucji zapewnia właściwe uporządkowane działanie państwa w momencie przejściowym, czyli do momentu uchwalenia pełnej konstytucji i wejścia jej w życie.
W Polsce były trzy małe konstytucje:
-
uchwała Sejmu ustawodawczego z 20.02.1919r. o powierzeniu J. Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu naczelnika państwa – obowiązywała do momentu uchwalenia i wejścia w życie k marcowej z 1921r.,
-
ustawa kon.a z 19.02.1947r. o organizacji i zakresie działania najwyższych organów RP – obowiązywała do momentu wejścia w życie k z 1952r.,
-
ustawa kon.a z 17.10.1992r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą oraz ST.
W przypadku państwa demokratycznego można mówić o bezpośrednim i pośrednim udziale narodu w uchwaleniu konstytucji:
- bezpośrednie uczestnictwo – referendum,
- pośrednie uczestnictwo:
I metoda: udziały w uchwaleniu konstytucji – w wyborze konstytuanty (zgromadzenie przedstawicielskie narodu wyłonione w drodze wyborów powszechnych w celu uchwalenia konstytucji np. konstytucja bułgarska z 1991r.,
II metoda: w formie przedstawicielskiej – konstytucje mogą być uchwalane przez parlament, który posiada szereg funkcji: wykonawcze, budżetowe, ustrojodawcze (forma dokonywania zmian konstytucyjnychch. parlament dodatkowo uchwala konstytucje. - mogą być też uchwalone w
sposób mieszany np. uchwalona przez parlament i dodatkowo
referendum