Suwerenem konstytucyjnym jest ogół obywateli.

Prawa polityczne są realizowane w wyborach.

Płaszczyzny konstytucji:

1. instytucje demokracji bezpośredniej,

2. instytucje demokracji pośredniej (przedstawicielskiej) – naród działa poprzez reprezentantów (przez obywateli),

3. instytucja polegająca na wyrażaniu opinii dotyczących sprawowania władzy publicznej, aby obywatele mieli możność przedstawiania swoich opinii i poglądów w kwestiach pub.ch. Prawa i wolności służące realizacji płaszczyzny to: wolność wyrażania poglądów, uzyskiwania i rozpowszechniania informacji, umożliwienie realizacji metod stosowania władzy, wolność prasy i innych środków madowego przekazu, wyrażaniu opinii służy też wolność zrzeszania się, wolność organizowania pokojowych manifestacji i uczestniczenia w nich, prawo do uzyskiwania informacji o dz.i organów władzy pub.j oraz osób pełniących funkcje pub.e, prawo składania petycji wniosków i skarg w interesie pub.m, własnym i do pilnej osoby,

4. instytucje mające na celu realizację zasady pomocniczości (subsydiarności).

Demokracja przedstawicielska (pośrednia) – udział w wyborach. Warunkiem uznania kogoś za reprezentanta jest fakt wyboru przez przedstawicieli, mandat powinien pochodzić z wyborów.

W państwie współczesnym przez społeczeństwo wybieramy orany tj. parlamenty:

a) jednoizbowe – ich składy są kształtowane wyłącznie w drodze wyborów np. Szwecja, Grecja, Ukraina,

b) dwuizbowe – izba pierwsza zawsze musi pochodzić z wyborów w całości, a druga niekoniecznie. Część mandatów pochodzi z nominacji np. Polska, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, Rosja.

Wybory są wolne, gdy wybieramy pierwszą izbę.

System rządów, rodzaje:

1. prezydencki – jt ogół zasad okr.ch wzajemnie, relacje pomiędzy naczelnymi organami państwa, a w szczególności między organami władzy ustawodawczej i wykonawczej,

2. parlamentarno-gabinetowy – zasada przyjęcia: głowę państwa wybiera parlament, działa o ch.e parlamentarnym, głowa państwa pochodzi z wyborów powszechnych np. Finlandia, Austria, Słowacja, Litwa, Polska,

3. mieszany – charakteryzuje się silną pozycją głowy państwa, regułą jest wybór społeczeństwa przez naród np. Francja, Finlandia, Portugalia, Rosja.

Pozycja ustrojowa – wybór prezydenta przez parlament. W państwach federalnych z wyboru pochodzi organ ustawodawczy, który pełni funkcję parlamentu, organu uchwałodawczego, a ST funkcje stanowiące.

Największą rolę pełnią wybory parlamentarne.